Miłość i wsparcie rodziców, to jeden z ważniejszych czynników chroniących przed uzależnieniem”

Miesiąc maj, jest miesiącem profilaktyki. Dlatego dziś skupię się nad tematem profilaktyki uzależnień. Na początek zastanówmy się, dlaczego dzieci sięgają po narkotyki?: papierosy, alcohol czy inne środki odurzajace - robią to ich koledzy, daje im to poczucie przynależności do grupy, szukają nowych wrażeń, dodaje im to pewności siebie, szukają rozluźnienia, chcą się obronić przed problemami, chcą poczuć się niezależne, dorosłe. Moje dziecko na pewno by tego nie zrobiło — tak myśli większość rodziców przekonanych o tym, że problem uzależnienia od środków zmieniających świadomość, nie dotyczy ich rodziny. Tymczasem po narkotyki i dopalacze sięgają również dobrzy uczniowie, z którymi nie było do tej pory problemów wychowawczych. Dlaczego to robią? Na jakie elementy życia dziecka zwrócić uwagę, by móc zapobiec temu, by dziecko rozpoczęło przygodę ze środkami psychoaktywnymi?

Nuda, najczęściej wskazywany przez nastolatków powodów do tego, by sięgnąć po środki odurzające. Jeśli dziecko nie ma żadnych zainteresowań i hobby, żadna aktywność nie zajmuje mu czasu i nic nie sprawia, że dziecko może się czymś ekscytować, to rosną szanse na to, że sięgnie po środek, który dostarczy mu wrażeń.

 Aby zmniejszyć ryzyko sięgania przez dziecko po niedozwolone środki, rodzic powinien zadbać o to, by dziecko miało alternatywy. Nie chodzi tu o to, by obciążyć go nadmiarem obowiązków (w takiej sytuacji łatwo o stan depresyjny, który wzmaga chęć sięgania po narkotyk), ale o to, by pomóc mu odkryć coś, co będzie go radować i cieszyć. Coś, czego samodzielnie będzie pragnąć i co da mu zajęcie.

Depresja, to drugi częsty powód sięgania po dopalacze, który wynika z chęci poradzenia sobie z własnymi emocjami. Nastolatki miewają wahania nastrojów i często rodzicom wydaje się, że to przejściowy stan, który minie. Dla dziecka, jego złe samopoczucie jest jak najbardziej realne i szuka on sposobów na to, by sobie z nim poradzić. Szacuje się, że około 20% nastolatków ma objawy depresyjne. Każdy z nich, to potencjalny tester dopalaczy.

W dobie social media i internetu, zdobycie informacji na temat narkotyków, jest dziecinnie proste. Poza artykułami i źródłami mówiącymi o ich szkodliwości, istnieje wiele forów i grup, w których pojawiają się pozytywne opinie o życiu na „haju”. To wzmaga ciekawość nastolatków, która rośnie dodatkowo, jeśli stan ten zachwala jakaś osoba znacząca.

Aż wreszcie przychodzi ochota na złamanie reguł, bunt. Środki psychoaktywne są prawnie zakazane. Dla nastolatka sięgnięcie po nie jest wyrazem buntu przeciwko narzuconym na niego regułom. Im więcej zasad i norm w życiu nastolatka, oraz im mniej ma on samodzielności, tym większe szanse, że będzie usilnie szukał sposobu na to, by móc samodzielnie sobie decydować. Część takich „uciśnionych” nastolatków zacznie przygodę z anoreksją lub bulimią, część przestanie się uczyć, część sięgnie po seks, a część po narkotyki. Dorastający nastolatek potrzebuje przestrzeni i zaufania. Rodzicie, którzy chcą nadmiernie kontrolować dziecko, muszą liczyć się z tym, że bunt dziecka może być silny i skończyć się również wejściem w świat narkotyków.

Samotnośc i presja rówieśnicza to kolejne składnie sięgania po dopalacze, papierosy i inne środki uzależniające. Chęć wejścia do grupy rówieśniczej jest częstym powodem, dla której młodzież sięga po narkotyki. Nawet dziecko, które nie czuje się samotne i ma swoją grupę odniesienia, może być podatne na alkohol, papierosy, bo będzie chciało udowodnić swoją przynależność do grupy.

Aby dziecko było odporne na presje rówieśników, rodzice powinni swoją postawą pokazywać dziecku, że jest wartościowe i nie musi dopasowywać się do otoczenia. Ważne jest też to, czy sami rodzice ulegają presji, czy też nie.

            Niestety w uzależnieniach pewną rolę odgrywają również geny. Jeśli zatem w rodzinie zdarzały się przypadki uzależnień, to warto być szczególnie ostrożnym. Może się bowiem okazać, że dziecko jest bardziej podatne i nawet krótki eksperyment z alkoholem, może doprowadzić do szybszego uzależnienia. Warto w takiej sytuacji uświadomić dziecku ryzyko i zadbać o to, by powody sięgania po środki psychoaktywne się nie skumulowały.

A.P.