Gotowość szkolna siedmiolatków, ale... 

            Aktualnie obowiązkiem szkolnym objęte są dzieci kończące 7 lat. Te, które mają 6 lat, mogą pójść do pierwszej klasy, ale już nie muszą. Zmiany dotyczą przedszkoli – prawo do wychowania przedszkolnego mają dzieci w wieku od 3 do 5 lat, a sześciolatki mają obowiązek stawić się w przedszkolu lub oddziale przedszkolnym w szkole, tzw. zerówce. Istnieją sytuacje, gdy obowiązek szkolny można odroczyć nawet o kilka lat – taką możliwość mają dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego (z niepełnosprawnością intelektualną, ruchową, sprzężoną, z całościowymi zaburzeniami rozwoju ze spektrum autyzmu, w tym z Zespołem Aspergera). Te dzieci mogą uczyć się w oddziałach przedszkolnych do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 9 lat.

Gotowość (dojrzałość) szkolna dziecka - kto ją ocenia?

            Zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji Narodowej, nauczyciel ma obowiązek prowadzenia wnikliwej obserwacji pedagogicznej, dzięki której może ocenić dojrzałość szkolną dziecka (ocenić jakie umiejętności, które wchodzą w skład gotowości szkolnej, dziecko już osiągnęło, a nad czym trzeba jeszcze popracować). Swoimi spostrzeżeniami musi się podzielić z rodzicami do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko będzie mogło rozpocząć naukę w szkole podstawowej lub będzie objęte obowiązkiem szkolnym. Dopiero w oparciu o te informacje, rozmowę z nauczycielem w przedszkolu i na podstawie własnych obserwacji dziecka rodzic może zdecydować, czy pośle dziecko do szkoły, czy odroczy obowiązek szkolny.

Gotowość (dojrzałość) szkolna. Czy twoje dziecko jest gotowe do szkoły?

            Szczegółowe wymagania dotyczące umiejętności dzieci kończących edukację przedszkolną określa Podstawa programowa wychowania przedszkolnego. Zgodnie z jej zapisami, na dojrzałość szkolną składają się osiągnięcia rozwojowe, które można ująć w trzech podstawowych sferach: fizycznej, umysłowej i emocjonalno-społecznej.

Gotowość (dojrzałość) szkolna - kiedy dziecko nie jest gotowe do szkoły?

Dziecko nie jest gotowe, by pójść do szkoły, jeśli:jest lękliwe i bardzo boi się nowych sytuacji;

• nie potrafi się rozstać z mamą czy tatą w przedszkolu;
• nie potrafi kontrolować swoich emocji - często wpada w panikę, ma niekontrolowane wybuchy złości lub płaczu;
• jest niesamodzielne przy wykonywaniu codziennych czynności;

W takiej sytuacji najlepiej udać się do specjalisty, który pomoże określić, na jakim etapie rozwoju jest dziecko, i zaproponuje sposób rozwiązania ewentualnych problemów. Jeśli nie uda się ich pokonać i dziecko nie osiągnie pełnej dojrzałości szkolnej przed rozpoczęciem roku szkolnego, lepiej, by poszło do szkoły rok później. Posłanie do szkoły dziecka, które nie jest na nią gotowe, może mieć negatywne konsekwencje. Może na przykład dojść do rozwoju nerwicy szkolnej czy wystąpienia zachowań agresywnych (jako efekt nieradzenia sobie ze stawianymi wymaganiami).

Kiedy warto odroczyć rozpoczęcie nauki ?

            W większości przypadków dziecko zazwyczaj samoistnie dorasta do roli ucznia. Są jednak dzieci, którym trudno jest osiągnąć dojrzałość szkolną. One wymagają dodatkowych zajęć, by usprawnić zaburzone funkcje. Prace z nimi warto rozpocząć od badań w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Jeżeli rodzic widzi, że jego sześciolatek uczący się w "zerówce" napotyka trudności, niechętnie siada do ćwiczeń proponowanych w kartach pracy, nie jest zainteresowany nauką, ma trudności w utrzymaniu uwagi, powinien zgłosić dziecko na badanie.

Wystarczy złożyć wniosek w rejonowej poradni psychologiczno-pedagogicznej, dołączyć do niego opinię wychowawcy z przedszkola i zgłosić się na badanie (w publicznych poradniach jest ono bezpłatne). W poradni z dzieckiem będzie pracował psycholog, pedagog, a w pewnych przypadkach także logopeda lub terapeuta integracji sensorycznej. Zespół specjalistów przeprowadzi różnorodne testy, które pomogą określić, jak przebiega rozwój dziecka, czy jest ono gotowe do podjęcia nauki i jakie zajęcia mogą pomóc mu w osiągnięciu dojrzałości.

Kiedy zgłosić się na badanie?

          Zawsze kiedy rodzice są zaniepokojeni rozwojem swojej pociechy lub gdy wychowawca nalega na przeprowadzenie takich badań. Warto słuchać jego wskazówek. Nauczyciel jest osobą, która ocenia dziecko obiektywnie, jest w stanie odnieść jego osiągnięcia do normy rozwojowej i obserwuje je w różnych sytuacjach (konfliktu w grupie, konkurowania, sytuacji, gdy ponosi porażkę). Dobrym momentem jest uzyskanie diagnozy opisowej od wychowawcy w przedszkolu (zazwyczaj rodzice dostają ją do końca kwietnia). Wskazaniem do odroczenia obowiązku szkolnego jest nieukończony rozwój mowy, niedojrzałość emocjonalna, problemy z koncentracją uwagi, zaburzenia percepcyjno-motoryczne, choroba utrudniająca naukę lub opóźniony rozwój intelektualny dziecka.

A.P.