W gry komputerowe i gry wideo grają obecnie miliony ludzi na świecie. Są one dostępne na płytach CD/DVD, na stronach internetowych, konsolach czy w telefonach komórkowych i smartfonach. Ogromna grupa graczy to dzieci i młodzież, dla których gry są powszechną formą spędzania wolnego czasu. Grać zaczynają dzieci coraz młodsze, nierzadko już w wieku przedszkolnym. Jeśli gry są odpowiednio dobrane do wieku i możliwości dziecka, mogą być dla niego doskonałym źródłem nauki i rozrywki. Niestety badania wskazują, że ponad połowa dzieci gra w gry nieodpowiednie do ich wieku. Wiele powszechnie dostępnych gier zawiera treści zdecydowanie nieprzeznaczone dla dzieci: sceny pokazujące przemoc, treści seksualne, zachowania przestępcze czy używanie narkotyków. Przesycone agresją i przemocą gry prowadzą do wzrostu poziomu agresji u najmłodszych graczy i desensytyzacji – utraty wrażliwości na realną przemoc wobec innych ludzi. Coraz częściej też dzieci i młodzież wycofują się z rzeczywistego świata zabawy i kontaktów społecznych z rodziną i rówieśnikami. Uciekają w wirtualny świat gier, zaniedbują obowiązki i dotychczasowe zainteresowania. Współcześni rodzice mają więc nowe ważne zadanie: powinni dowiedzieć się o grach komputerowych jak najwięcej, aby potrafili chronić dzieci przed negatywnymi konsekwencjami grania. Od wiedzy rodziców i ich zaangażowania zależy, czy korzystanie z gier będzie dla dziecka dobrą zabawą i bezpieczną rozrywką

Gry komputerowe – podobnie jak filmy, muzyka i książki – mają swoją typologię. Istnieje wiele gatunków gier, które możemy dzielić ze względu na różne kryteria. Najbardziej typowy podział ze względu na cel gry wyróżnia osiem głównych kategorii gier: symulacyjne, strategiczne, zręcznościowe, przygodowe, fabularne, logiczne, edukacyjne oraz sportowe.

Czym są gry internetowe (online)? To gry komputerowe, do których uruchomienia wymagany jest dostęp do internetu. Są to zarówno proste gry, w które gra się w sieci, korzystając z przeglądarki internetowej, jak i rozbudowane gry MMO, z których część wymaga wysokiej klasy sprzętu, a przed uruchomieniem musi być zainstalowana na dysku twardym komputera.

Zagrożenia związane z grami online

Gry online mogą być dla dziecka doskonałą rozrywką. Warto jednak zdawać sobie sprawę z potencjalnych zagrożeń, jakie wiążą się z ich użytkowaniem. 

• Wiele gier online prowadzi do powstania wirtualnych społeczności i zachęca uczestników do wchodzenia na poświęcone im strony; skłania dzieci do nawiązywania kontaktów, podawania informacji o sobie, a nawet spotykania się z nieznanymi osobami w świecie rzeczywistym.

• Wśród graczy powszechne są agresywne zachowania zgodne ze stylem czy tematem obowiązującym podczas gry oraz używanie nieprzyzwoitego języka.

• Inni gracze mogą, o ile gra na to pozwala, modyfikować elementy gry tak, że staje się ona nieodpowiednia dla młodszych dzieci. Przykładem takiego działania są edytory wyglądu postaci, w których można stworzyć roznegliżowanych bohaterów.

• W części gier można kupować dodatkowe opcje czy przedmioty ułatwiające graczowi osiągnięcie lepszych wyników. Są to tzw. mikropłatności, na które dzieci wydają całkiem spore kwoty, często bez wiedzy rodziców.

• W czasie gry mogą pojawiać się reklamy lub linki, które po kliknięciu przekierowują na strony zawierające treści nieodpowiednie dla dzieci

Gry free-to-play, czyli kosztowna darmowa rozrywka

Sprzedaż gier przynosi ogromne zyski, zatem producenci wprowadzają na rynek coraz więcej produktów i inwestują w rozwój techniki komputerowej. Stale rosnącą popularnością cieszą się obecnie tzw. gry free-to-play, oferujące graczom darmową rozrywkę. Są to gry, które użytkownicy mogą ściągnąć bezpłatnie na telefon lub komputer. Free-to-play nie oznacza jednak, że wszystkie elementy gry są darmowe – nieodpłatnie udostępniana jest tylko podstawowa wersja gry. Poprzez tzw. mikrotransakcje kupuje się potrzebne dodatki do gier: przedmioty (np. lepszą broń, zbroję czy inne gadżety), umiejętności pomagające w grze lub ją usprawniające, a nawet możliwość kontynuowania gry po dojściu do etapu określonego przez producenta. Gracz, który chce osiągnąć dobry wynik, musi zainwestować prawdziwe pieniądze. Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, tego typu rozrywka generuje całkiem pokaźne przychody dla producentów. Część gier jest tak zaprojektowana, aby gracze wydali w nich jak najwięcej pieniędzy – np. co chwilę pojawia się komunikat zachęcający do kupienia dodatkowych elementów, w grze umieszczane są sklepy, w których używa się specjalnej waluty zdobywanej za prawdziwe pieniądze, a gracze nakłaniani są do zakupu kont premium umożliwiających im kontynuowanie gry. Taki mechanizm sprawia, że szczególne zagrożenie gry te mogą stanowić dla najmłodszych użytkowników, którzy stają się obiektem agresywnego marketingu ze strony ich twórców. Dzieci są bardzo podatne na wszelkie manipulacje, często nie mają świadomości, że ściągając na swój telefon dodatkowe gadżety, narażają się na realne wydatki, ponieważ rachunek za dokonane mikropłatności przychodzi dopiero po jakimś czasie. W niektórych przypadkach rachunki, jakie muszą zapłacić rodzice w imieniu swoich dzieci, bywają naprawdę bardzo wysokie. W 2013 r. rodzice brytyjskiego nastolatka otrzymali rachunek opiewający na kwotę niemal dwóch tysięcy funtów (ok. 12 tys. zł) za mikrotransakcje dokonane przez ich syna w grze Zombies vs Ninjas. Po interwencji firma Apple zgodziła się zwrócić całą sumę rodzicom chłopca, ale jest to rzadka praktyka.

https://akademia.nask.pl/publikacje/Dzieci-w-%C5%9Bwiecie-gier-komputerowych.pdf

Co powinno zaniepokoić rodziców? Wielu rodziców zastanawia się, jak rozpoznać, czy ich dziecko nie przekroczyło granicy bezpiecznego korzystania z gier komputerowych, czy gry stanowią dla niego tylko niewinną rozrywkę, czy też ma już problem z nadużywaniem komputera lub telefonu komórkowego do grania. Sygnałem, że dziecko jest zagrożone uzależnieniem, może być: • wycofywanie się z kontaktów społecznych – dziecko spędza dużo czasu, grając w gry na komputerze lub w sieci, unika znajomych i traci dotychczasowych przyjaciół, nikt go nie odwiedza, samo nie chce do nikogo pójść; • brak innej aktywności poza graniem – dziecko spędza na graniu kilka godzin dziennie, porzuca dotychczasowe zainteresowania; • spadek zainteresowania nauką szkolną, zaniedbywanie obowiązków, wagary; • zaniedbywanie takich czynności jak spanie czy jedzenie; • granie w nocy, spanie w ciągu dnia; • zaburzenia koncentracji uwagi, pamięci; • częste zmiany nastroju; • konflikty z rodzicami, opiekunami z powodu ograniczania dostępu do komputera; • pojawienie się objawów abstynencyjnych po zaprzestaniu grania – nieprzyjemnego samopoczucia, rozdrażnienia, a nawet niekontrolowanej agresji. Jeżeli niepokoi cię zachowanie twojego dziecka, spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Większość odpowiedzi twierdzących powinna być sygnałem do podjęcia działań. Czy twoje dziecko… • gra w gry prawie każdego dnia? • poświęca na granie dużo czasu (ponad 3–4 godziny)? • staje się rozdrażnione lub agresywne, gdy nie może grać? • rezygnuje z kontaktów z kolegami, ze sportu, aby móc grać? • gra zamiast odrabiać lekcje? • podejmuje nieudane próby ograniczania czasu gry? • zaczyna tracić zainteresowanie codziennymi sprawami?

A.P