Jest taki moment w życiu dziecka, kiedy maluch w naturalny sposób garnie się do pomagania. Wtedy wspina się na krzesło i chce zmywać naczynia, wyciąga szklanki ze zmywarki, bierze talerze, by postawić je na stole, sięga po butelkę z wodą, by podlać kwiaty. Co w tej sytuacji robi przeciętny rodzic? To, co robiłam i ja – z pośpiechu, z obawy, że córka czy syn zrobią sobie krzywdę – nie pozwalałam, z uśmiechem brałam szklankę z dłoni, mówiąc, że ja to zrobię, nakładałam na talerz jedzenie, by maluch nieopatrznie nie wysypał połowy zawartości półmiska na biały obrus, itd. A potem denerwowałam się, że moje prośby o ułożenie zabawek trafiały w próżnię. Nie miałam świadomości, że wychowywałam sobie lenia. Gdyby mi to w tamtym momencie ktoś powiedział, oburzyłabym się, powiedziałabym, że moje dziecko jest zwyczajnie za małe, by robić to, do czego samo się garnie. Zamiast pozwalać pod czujnym okiem na pierwsze sukcesy przy asyście mamy czy taty, wybierałam sposób szybszy i wygodniejszy- czyli ten, który zna każdy rodzic – „daj, daj, ja to zrobię”. Dokładnie powielałam zachowanie swojej mamy, która wyręczała mnie niemal we wszystkim gdy byłam mała, twierdząc, że ona zrobi to dokładniej. Stąd rozczarowanie w oczach mojego dziecka jakoś mi umykało…

Pozwól dziecku pomagać. Dziecko chce czuć się ważne, potrzebne, odpowiedzialne, większe i starsze niż jest w rzeczywistości. Chce widzieć w Twoich oczach, że da radę, że potrafi. Tymczasem najczęściej mierzy się z czymś innym słowami lub gestami, które mówią: „ jesteś za mała, to nie dla Ciebie ”. Zachęcanie dziecka do niewielkich aktywności, pomocy w domu i pozwalanie mu na to nie jest proste. Jesteśmy zabiegani, zmęczeni, dlatego często zwyczajnie nie mamy czasu na to, by pozwolić, by dana czynność trwała dłużej niż zwykle lub by zadanie zostało wykonane niedokładnie. Tymczasem to bardzo ważne, by pozwolić dziecku próbować. Wymaganie od najmłodszych lat, by dziecko wykonywało  pewne zadania to niezabieranie dzieciństwa jak chcą sądzić niektórzy, to pokazanie, że życie polega na współpracy, uświadomienie, że tam, gdzie każdy daje z siebie odrobinę zaangażowania, tam dużo łatwiej uniknąć frustracji.

Co może robić samodzielnie trzylatek? Nasz maluch może się rozbierać, wrzucać brudną bieliznę do kosza, ścierać kurze, pakować pod okiem rodzica plecak do przedszkola. wyciągać buciki z szafki i chować je po przyjściu do domu, zebrać swoje zabawki po zabawie, smarować skórę kremem (po kąpieli lub pomagać w rozsmarowaniu kremu z filtrami UV), wyrzucać rolkę po skończonym papierze toaletowym oraz inne drobne śmieci, kartki pozostające po wycinaniu, itd, myć ziemniaki i inne warzywa przed gotowaniem, zbierać drobne owoce w lesie czy na działce rekreacyjnej, układać na stole sztućce i półmiski z lekką (niegorącą) zawartością (pod kontrolą rodziców), wycierać swoje naczynia do sucha, myć zęby – rodzic powinien je później „doczyścić” .

Co może robić czterolatek/pięciolatek? To samo, co trzylatek, a dodatkowo: ścielić łóżko, umyć się (pod kontrolą rodzica) wycierać się po kąpieli i ubierać, zmiatać niewielkie powierzchnie, na przykład pod stołem po posiłku, nakrywać do stołu, sprzątać ze stołu, pomagać przy wkładaniu ubrań do pralki, pomagać przy rozwieszaniu prania, wyłożyć drobne przedmioty na taśmę w sklepie, zapłacić za drobne zakupy pod okiem rodzica, pomagać w gotowaniu (mieszanie ciast, układanie dodatków na kanapce, itd.). Co może zrobić sześciolatek? umyć sobie włosy (pod kontrolą rodzica), pomóc w przyniesieniu zakupów do domu (lżejsze torby), pomóc w rozpakowywaniu zakupów po przyjściu do domu, układać ubrań w szafie, pomoc w odkurzaniu, gdy mamy do czynienia z wygodnym, lekkim odkurzaczem, rozczesać włosy, opróżnić zmywarkę (przy pomocy rodzica), pomóc w umyciu luster, dbać o zwierzaki domowe – karmienie, czesanie itd.

Co może robić siedmiolatek i starsze dziecko? Dzieci w tym wieku mogą bardziej aktywnie uczestniczyć  w przygotowywaniu domowych posiłków. Pod okiem dorosłego mogą przygotować pierwsze proste dania. To również dobry czas zaangażowanie dziecka  w większym wymiarze w opiekę nad zwierzętami czy roślinkami w domu. Dziecko może również pomóc rodzicowi w drobnych pracach majsterkowych, pracy w ogrodzie czy przy sprzątaniu samochodu. Nie bójmy się dawać pomagać dzieciom. Dajmy im poczuć się kimś ważnym, potrzebnym, a przy okazji uczmy obowiązków domowych, pełnienia określonych ról  spłecznych. A jesli nasze dziecko, czy to starsze , czy młodsze zrobi coś niedokładnie... pochwalmy, że podjął pracę, doceńmy to! Możemy oczywiście potem poprawić coś, " doukładać", czy domyć. Zróbmy to jesli musimy, ale w taki sposób, aby nie ranić uczuć dziecka – najlepiej gdyby nie widziało, jak po nim poprawiamy. Nie stosujmy " antypochwał " typu :" Piotrusiu, jak ty ładnie posprzatałeś ", wyciągając spod łóżka klocki.

A.P.