Czy każdy z nas wie, że wady zgryzu mogą wpływać na rozwój mowy dziecka. Grupa dzieci, która pomimo wady zgryzu nie ma wady wymowy, to jednak znaczny odsetek dzieci  z nieprawidłowościami w obrębie żuchwy i uzębienia posiada problemy artykulacyjne. Narządy artykulacyjne nie mogą wówczas ułożyć się w sposób prawidłowy, gdyż przeszkadza im nieprawidłowe ułożenie żuchwy lub/i szczęki.

Co oznacza prawidłowy zgryz?

Prawidłowy stosunek zębów szczęki i żuchwy, czyli zgryz, to taki układ, kiedy każdy ząb styka się z dwoma zębami przeciwległej szczęki oraz zęby górne wystają poza zęby dolne. Każde inne ustawienie jest uznawane za wadę zgryzu.

Co to jest wada zgryzu?

Wada zgryzu to nieprawidłowe ułożenie zębów szczęki i żuchwy. Dolne zęby mogą być odchylone od górnych lub odwrotnie. Odchylenie to może zachodzić na całej długości łuków zębowych lub w ich środkowej i bocznej części.

Jakie są wady zgryzu/najczęściej występujące?

• Zgryz otwarty – między górnymi, a dolnymi zębami jest szpara,, czyli zęby górne nie kontaktują się z zębami dolnymi

• Zgryz krzyżowy  – zgryz, w którym którykolwiek z zębów dolnych jest położony na zewnątrz w stosunku do zębów górnych, prawidłowo wszystkie zęby górne powinny być na zewnątrz dolnych. W takich sytuacjach dochodzi łatwiej do powstania próchnicy, bo trudniej jest takie zęby czyścić
• Przodozgryz – przednie dolne zęby znajdują się przed zębami górnymi.

• Tyłozgryz – górne zęby znajdują się znacznie przed zębami dolnymi, zęby są cofnięte do tyłu.
• Zgryz głęboki – zęby górne zakrywają zęby dolne powyżej normy – czyli 2/3 zębów dolnych jest zakryte przez zęby górne

Jakie są przyczyny wad zgryzu u dzieci?​

• Długotrwałe ssanie palca, smoczka, picie z butelki
• złe odżywianie (długotrwałe podawanie pokarmu o konsystencji tzw. ,,papki,,)
• ustny tor oddechowy (oddychanie przez usta),
• utrata zębów mlecznych lub stałych,
• zaciskanie zębów, zgrzytanie zębami,
• nagryzanie lub zaciskanie warg,,
• urazy zębów uszkadzających zawiązki zębów stałych,

Jakie głoski są nieprawidłowo realizowane, gdy dziecko ma wadę zgryzu?

• Głoski detalizowane czyli takie których realizacja polega na zbliżaniu górnych i dolnych zębów (siekaczy). Należą do nich: s, z ,c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż.
• Głoski przedniojęzykowo-zębowe: t,d,n
• Głoski wargowo-zębowe : f,w

Na czym polega nieprawidłowa realizacja tych głosek?

• Uzyskują nieprawidłowe brzmienie/ brzmią jak inne głoski
• Realizacja ich jest przesunięta względem prawidłowej do tyłu
• Wymawiane są przyzebowo lub międzyzębowo

Jak zapobiec wadom zgryzu u dzieci ?

• Dbaj o prawidłowe napięcie mięśni w obrębie jamy ustnej – dziecko nie powinno  bawić się, rysować, spać z otwartą buzią.
• Jeśli obserwujesz, że Twoje dziecko nawykowo oddycha przez usta – idź z nim na konsultację  do laryngologa i logopedy.
• Naucz dziecko gryźć, żuć twarde pokarmy np. jabłko, marchewkę, skórkę od chleba, nie podawaj mu zmiksowanych, przetartych papek.
• Pilnuj, aby Twoje dziecko nie gryzło warg, przedmiotów, nie ssało palca.
• Dbaj o zdrowe zęby swojego dziecka – regularnie je szczotkuj, lecz u dentysty.
• Nie wyrywaj zbyt wcześnie zębów mlecznych.

Kiedy leczyć wady zgryzu u dzieci ? Do jakiego specjalisty się udać?

• Leczenie można rozpocząć w każdym wieku,
• najczęściej leczenie rozpoczyna się wtedy, kiedy dziecko ma już stałe siekacze i szóstki, i następuje u niego wymiana zębów mlecznych na stałe.

Wady zgryzu korygują ortodonci. Leczenie polega na noszeniu przez dziecko specjalnego aparatu ortodontycznego (stałego lub ruchomego) na zębach. Korekta wady zgryzu wpłynie korzystnie na eliminację wad wymowy, które dziecko posiada.

Na podstawie:

Materiały i notatki własne

http://ortodontawrzeszowie.pl/rodzaje-wad-zgryzu/

https://willowadental.pl/ortodoncja/wady-zgryzu-przed-i-po-leczeniu/

http://www.logopeda-wierzbica.pl/artykuly/dla-rodzicow/21-wady-zgryzu-i-ich-wplyw-na-rozwoj-mowy-dziecka